Vanaf het moment dat Onno van Veldhuizen burgemeester van Hoorn werd, kreeg hij regelmatig te horen dat hij eigenlijk al klaar was voor een grotere stap. Toch bleef Van Veldhuizen maar liefst twaalf jaar lang burgemeester in de VOC-stad. Op 28 augustus was het moment toch daar; tijd om afscheid te nemen en verder te gaan in Enschede. Wat geeft Van Veldhuizen de Hoornse ondernemers nog mee? Aan de grondlegger van Westfriese Zaken, Danny van Soelen, de eer om in gesprek te gaan met de burgervader, nog voor deze het West-Friese landschap verruilt voor het verre Oosten. Een bijzonder gesprek, waarin de professional Van Veldhuizen zelfs enigszins ontroerd raakt. Wat niet gek is, na twaalf jaar deze stad vol mogelijkheden en uitdagingen bestuurd te hebben. Hoe Van Veldhuizen zijn laatste week was? Hij vertelt het Westfriese Zaken: ‘Het is een bijzondere week, heel anders dan een doorsnee werkweek. Ik heb van veel mensen afscheid genomen. En wat voor een afscheid. Na twaalf jaar hard werken is het bijzonder ergens een punt achter te zetten. Dat deze punt een mooie krul wordt, is een cadeau wat maar weinig mensen krijgen zo in het openbaar. Ja, de kritiek is er ook. Maar de positieve reacties compenseren meer dan genoeg.’ ‘Als ik in mijn hart niets voel, wordt het niets’ Van Veldhuizen heeft de boeken er op nageslagen en ontdekte dat zeker sinds de Tweede Wereldoorlog geen andere burgemeester uit Hoorn vertrok om zijn of haar carrière elders voort te zetten. ‘Maar ik denk dat daar een verklaring voor is. Hoorn behoort tot de vijftig grootste gemeenten van Nederland. Voor de meeste burgemeesters is Hoorn dan ook de laatste en mooiste stap in een bestuurlijke carrière. Voor mij is dit niet het geval. De kans Enschede kwam langs en deze heb ik gegrepen. Enschede is de elfde gemeente van Nederland en ik zou vals bescheiden zijn als ik zou zeggen dat ik niet trots ben dat ik daar burgemeester mag worden. Het is voor weinigen weggelegd dat te mogen proberen. Daarbij blijft dat ik ook gevoelsmens bent. Als ik het in mijn hart niet voel, wordt het niks. Ik moet van de stad waar ik burgemeester ben kunnen houden. Ik wil thuiskomen in een stad of regio. Dat kan ik niet overal, maar in Hoorn én Enschede wel. De liefde voor Enschede is aanwezig. Dat komt onder andere doordat mijn schoonmoeder geboren en getogen is in Enschede, een groot deel van mijn schoonfamilie tussen Zuid en Noord Twente woont én mijn vrouw en ik vierden ons memorabele trouwfeest in een zomers weiland met Tukkers, Yuppen en Duitsers.’ De centrumstad van West-Friesland Toch had Van Veldhuizen nog met veel plezier burgemeester van Hoorn willen blijven. ‘Er zijn nog uitdagingen genoeg. Zoals het economisch sterker maken van de stad. Mijn generatie is opgegroeid in een tijd waarin demografische en economische groei vanzelfsprekend was. Tegenwoordig is dat wel anders. Besturen zijn veelal nog ingericht op het faciliteren op groei en zorgen dat de mensen die komen goed terecht kunnen. Nu is er een nieuwe opgave. De mensen komen niet meer vanzelf. Hoorn moet zorgen dat zij aantrekkelijker is dan de alternatieven. Toen ik twaalf jaar terug burgemeester werd, had Hoorn geen verhaal. Inmiddels zijn we een stad geworden die wél een verhaal kent. Zoals de VOC-historie, waaronder de lichte en donkere verhalen rondom de Halve Maen en Jan Pieterszoon Coen. Ook is Hoorn leidend in de regio op het gebied van voedsel, water, energie en alle innovaties die daar bij horen. Van onder andere deze verhalen was Hoorn zich vroeger niet bewust. Nu is het dé centrumstad van West-Friesland.‘ Samen een grote taart maken Volgens Van Veldhuizen moeten gemeente en ondernemers sámen zorgen dat Hoorn een aantrekkelijke stad blijft. En de ondernemers moeten een actieve houding aannemen. ‘Je kunt jouw kleine stukje taart van de grote taart Hoorn proberen te beschermen en voor jezelf te houden, maar je kunt beter met elkaar de taart Hoorn nog veel groter proberen te maken! Ondernemers moeten zich opstellen als producenten. Wil je verschil maken, dan moet je samenwerken en partnerschappen aangaan. Dat is des te belangrijker in tijden waarin de stad niet meer vanzelf economisch en demografisch gezien groeit. Ook tussen gemeente en ondernemers moet meer samenwerking plaatsvinden. Zij moeten elkaar vertrouwen in plaats van wantrouwen. En met elkaar praten in plaats van over elkaar praten. Het cirkeltje is eigenlijk simpel. Ondernemers maken winst, waarover belasting betaald wordt. Van deze belasting zorgt de overheid dat er goede wegen worden aangelegd en dat er bijvoorbeeld voldoende onderwijs is, wat weer van belang is voor de ondernemers. Laten we samen eens kijken hoe we dat cirkeltje beter kunnen maken.’ Parallellen tussen ondernemer en burgemeester zijn Volgens Onno van Veldhuizen zijn er veel parallellen tussen ondernemer en burgemeester zijn. ‘Je hebt doelen die bereikt moeten worden met een aantal mensen. De manier waarop je dat organiseert is weliswaar verschillend, een andere sport. Maar de essentie is hetzelfde. Je hebt een team, doel en spelregels en de bal moet uiteindelijk in de goal. Ondernemers mogen de gedachte “wij zijn sneller” laten varen. Wordt maar eens een dag wethouder om te ervaren hoe het is. Ik heb veel respect voor het bedrijfsleven en de moed en risico’s die daar bij komen kijken. Maar in complexiteit is het vak burgemeester toch echt uitdagender. In een stad gebeurt van alles. Een stad is diffuus, chaotisch en hybride.’ Om dit besef te creëren bij ondernemers heeft Van Veldhuizen geregeld ondernemers een dagje laten meelopen. Dat leverde volgens hem altijd veel inspiratie en begrip over en weer op. Als hij in Enschede de mogelijkheid heeft dit te doen, gaat hij dat ook zeker weer doen. Creëer succes Van Veldhuizen geeft nog twee tips aan het einde van het intensieve en inspirerende gesprek tussen hem en Danny. ‘Er zit veel potentie in Hoorn. Wees je er van bewust dat je in de buurt bent van een van de meest succesvolle wereldsteden; Amsterdam. Probeer hier van te profiteren en je onderneming die kant op te organiseren. En onthoud: succes trekt succes aan en ellende trekt ellende aan, dus zorg dat je succes creëert.’
