De crisis is voor de bouwsector een survival of the fittest geweest. De klant was genadeloos en alleen de besten hebben het overleefd. Zij vervulden vaak de schijnbaar onmogelijke taak om in de breedte te groeien én zich als specialist te onderscheiden. Als directeur van aannemersbedrijf Kuin in Bovenkarspel, heeft Jan Kuin het van dichtbij meegemaakt. ‘In onze regio zijn in zeven jaar tijd veertig bouwbedrijven failliet gegaan. Van de bedrijven die het hebben overleefd, heeft een groot deel zijn hele bedrijfskapitaal verbruikt.’ Ook Bert Verweij, directeur van Zeeman Architekten zag ondernemingen over de kop gaan. ‘Veel bedrijven gingen tijdens de crisis onder de kostprijs zitten om toch nog klanten binnen te halen. Zij zetten dat door naar onderaannemers en leveranciers. Dat is natuurlijk geen gezonde situatie.’ Mee veranderen Bedrijven die de crisis ondanks zwaar weer hebben overleefd, hebben dat vooral aan zichzelf te danken. Stilzitten en afwachten was voor hen geen optie. Verweij: ‘Dat zijn vooral bedrijven geweest die hun prijs omlaag wisten te brengen door hun werkproces slimmer en efficiënter in te delen.’ Kuin sluit zich hierbij aan: ‘Een goede ondernemer is flexibel en optimistisch. Als de markt verandert, verander je mee. Veel bouwbedrijven zijn zich gaan specialiseren of gaan verbreden. Ook bedrijven die vóór de crisis al naar een andere, modernere organisatiestructuur waren gegaan zijn vrij sterk door de crisis heen gekomen. Wat voor ons bijvoorbeeld heel goed heeft gewerkt, en nog steeds, is het werken in bouwteams en het opzetten van een flexibele schil, met een ploeg makkelijk inzetbare ZZP-ers.’ In feite komt het er op neer dat ondernemers in de bouw specialistische duizendpoten moeten zijn. Want wat klanten in de bouwsector willen is gemak, kwaliteit en een lage prijs. Ze willen één bedrijf voor al hun klussen, maar dat bedrijf moet dan wel de beste zijn en de laagste prijs bieden. Voor Zeeman en Kuin is dat haalbaar door in bouwteams en met een flexibele schil te werken. In een bouwteam werken alle partijen samen; de architect, de hoofdaannemer en een team van gespecialiseerde aannemers. Deze partijen kunnen zich op hun gebied specialiseren en onderscheiden, terwijl er voor de klant maar één aanspreekpunt is. Verbreden én verdiepen Voor de kleinere ondernemers lijkt de opdracht van verbreding én verdieping nog lastiger te realiseren. Toch kan het. Jochem Slink heeft met zijn 2-koppige Uwaanbouw.nl de crisis vrij moeiteloos doorstaan. ‘Nou zat ik in de luwe hoek van de verbouw, maar ook daar is vraag naar verbreding.’ Oorspronkelijk richtte Uwaanbouw.nl zich op het plaatsen van aanbouwen. Daar is nu het leveren van kozijnen en dakkapellen bijgekomen. ‘Daarvoor hebben we naar innoverende partners gezocht. Als ik zelf de kozijnen zou gaan maken, zou ik moeten inleveren op kwaliteit. Je kunt als kleine ondernemer nu eenmaal niet alles zelf doen. Onze partner is enorm onderscheidend en innoverend op zíjn gebied. Daardoor kunnen we ondanks ons bredere aanbod, nog steeds specialist op ons gebied zijn én de prijzen laag houden.’ Ook denkt Slink dat je je als kleine ondernemer niet meer alléén met je corebusiness bezig kunt houden. ‘Je móet werken aan je naamsbekendheid. De tijd dat je op je oude klantenkring kon vertrouwen is echt voorbij. Ik heb daarom heel veel energie gestoken in mooie websites en een goede vindbaarheid op Google. Dat is niet iets waar iedere kleine bouwondernemer zin inheeft, maar het levert mij veel nieuwe aanvragen op en daar draait het toch om.’
