Hoe blijven familiebedrijven van generatie op generatie vitaal? BDO liet dat samen met de Rabobank onderzoeken door het Erasmus Centre for Family Business. BDO-adviseur Ruud Loos stelde Westfriese Zaken voor over het onderzoek het gesprek aan te gaan met Renee Pater van het Westfriese bedrijf Amarant Bakkers: “Deze onderneming is een positief voorbeeld van een familiebedrijf dat bij de derde of vierde generatie wél blijft groeien.” Amarant Bakkers heeft met zes verschillende bakkerijen inmiddels 450 mensen in dienst. Allemaal behorend bij het bijna 100-jarige familiebedrijf dat als Bakkerij Pater in 1924 in Avenhorn is begonnen. Renee Pater behoort tot de vierde generatie en is verantwoordelijk voor het personeelsbeleid, waar ze een geheel eigen kijk op heeft: “Wat ik echt van mijn vader heb meegekregen, is dat de werknemers het belangrijkste kapitaal van het bedrijf vormen. Want daar moet je het samen mee doen. Ook ben ik verantwoordelijk voor ons maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Dit gaat uitstekend samen met goed werkgeverschap. Van schoonmaker tot directeur; iedereen binnenons bedrijf is belangrijk en draagt bij aan onze doelen, maar ook aan een betere wereld.” Voortbestaan familiebedrijven niet vanzelfsprekend Uit het onderzoek ‘Het geheim van de eeuwige jeugd’ naar de vitaliteit van oudere familiebedrijven blijkt dat de eerste twee generaties doorgaans sterk groeien. Deze voorsprong slinkt bij veel bedrijven vanaf de derde generatie. Het is dus allesbehalve vanzelfsprekend dat familiebedrijven altijd blijven bestaan. Juist bij de derde en vierdegeneratie blijkt het cruciaal om nieuwe groeikansen te zoeken en te blijven investeren in innovatie. Ruud Loos (BDO): “Amarant Bakkers is een familiebedrijf dat overleeft omdat ze wél innoveren en durven te veranderen.” Renee: “Ik vond het heel leuk en verrassend om in het onderzoek te lezen dat familiebedrijven gebaat zijn bij het aanstellen van een externe algemeen directeur. Precies wat wij net hebben gedaan. Iemand van buiten brengt inspirerende nieuwe inzichten. Echt een punt waarin ik me heel goed in het onderzoek herken.” BDO-adviseur Ruud Loos: “Je ziet vaak dat familiebedrijven van generatie op generatie conservatiever worden en het blijven doenzoals opa het deed. Dat gebeurt bij Amarant niet. Dat komt door twee dingen: de nieuwste generatie is heel ondernemend en zorgt voor nieuwe prikkels. En ten tweede staat de oudere, overdragende generatie daar ook voor open. Dat zie je echt wel eens anders. Door iemand van buiten naar binnen te halen, organiseert Amarant ook de eigen tegenspraak.” Renee vult aan: “Wrijving geeft glans. Een andere manier van denken, bijvoorbeeld van buiten, brengt je naar een hoger niveau. Wij zijn zelf erg van ‘doen, doen, doen’. Dat is soms strijdig met de tijd nemen voor het neerzetten van een strategie die nodig is om door te groeien. Je zult ook je bedrijf moeten organiseren op je ambitie. Ook als dat betekent dat je de ramen moet open zetten, naar buiten moet kijken en een meedenkend klankbord nodig hebt.” Ruud Loos vult aan: “Het grote verschil met familiebedrijven die het minder goed doen is dat er hier geen sprake is van zelfvoldaanheid. Er is veel nieuwsgierigheid en bereidheid om te leren. Die leergierigheid is echt een succesfactor.” Vitaal bedrijf Amarant is naast een vitaal familiebedrijf ook nog eens een bedrijf in een vitale sector. Renee: “In de corona-tijd zijn we aangemerkt als vitaal bedrijf omdat we dagelijks brood bakken. Iedereen hier was daar echt trots op. En dat was heel gaaf. Het drong opeens nog meer tot me door dat wij een vitaal beroep hebben. Wij maken voor heel Nederland brood. Een soort van erkenning. Wauw! En dat werd in al onze bakkerijen gevoeld en dat gaf me energie!” Ruud Loos wijst erop dat in het onderzoek elementen zitten die ook nuttig zijn voor andere bedrijven: “Ik raad elke ondernemer aan er even doorheen te lopen, je steekt er altijd wat van op. Aandachtspunten als vertrouwen geven en focus op groei zijn voor elke onderneming waardevol om vitaal te blijven. Maar de focus ligt toch wel op familiebedrijven die een heel eigen dynamiek hebben, soms geslotener en met natuurlijk heel specifieke kenmerken zoals de familienaam als merk en de overdracht van de ene naar de volgende generatie.” Hoe vitaal is úw familiebedrijf? Ook voor ondernemingen iets jonger dan 100 of 200 jaar zijn de uitkomsten van het onderzoek door Erasmus Centre for Family Business heel bruikbaar! Juist in de huidige uitdagende omstandigheden kan dit onderzoek verhelderende inzichten brengen. Wilt u weten of uw familiebedrijf beschikt over de eigenschappen om een oud maar vitaal bedrijf te worden of te blijven? Test dat met de Familiebedrijven Vitaliteitsscan van BDO! De uitkomsten van de scan zijn indicatief en bedoeld om de aandacht te vestigen op mogelijke verbeterpunten en kansen om de continuïteit van uw onderneming te optimaliseren. Daarmee zijn de uitkomsten bij uitstek geschikt als agenda voor het bespreekbaar maken van de voor uw situatie relevante thema’s en aandachtspunten. www.bdo.nl/vitaliteitsscan
