Even een wokmaaltijd thuis laten bezorgen of een patatje mayo regelen: de afgelopen twee jaar is er nog nooit zoveel online eten besteld. De maaltijdbezorgsector kende in 2020 een stijging van maar liefst 39% en het jaar daarna nog eens 13%*. Maar al deze afhaal- en bezorgmaaltijden brengen extra veel afval met zich mee van verpakkingen. In 2019 zorgden 180 miljoen bestellingen in Nederland al voor ruim 20 miljoen kilo (plastic) afval!**  Met de grote toename van bezorgmaaltijden is ook het aantal kilo’s afval gestegen.

Die vele kilo’s afval ontstaan met name door het gebruik van single-use verpakkingen, zoals plastic of piepschuim bakjes, papieren dozen, rietjes en draagtasjes. Rabobank slaat de handen ineen met de CIRCO Hub Noord-Holland om ondernemers in de regio te helpen in de transitie naar circulaire verpakkingen voor afhaal- en bezorgmaaltijden.

Plastic soep
Veel consumenten maken zich zorgen over de plastic soep in de oceanen en de toenemende afvalbergen wereldwijd. “We moeten veel meer inzetten op redesign, en recycling”, zegt Susan Hansen, Global Strategist Energy Transition bij Rabobank.  Het gaat daarbij niet altijd om het vervangen van plastic als materiaal. Maar deze oplossingen slaan niet alleen op plastic; dit zou moeten gebeuren voor alle verpakkingsmaterialen om zo duurzaam mogelijk te zijn.

Anti-plastic sentiment niet helemaal terecht
Hansen ziet dat er de afgelopen jaren een antiplastic-sentiment is ontstaan door de vele (terechte) aandacht op het probleem met plastic zwerfafval en afval in de oceanen. “Consumenten zien plastic als slecht en niet als duurzaam, maar het hangt echt af van hoe je ernaar kijkt hoe goed of slecht plastic is,” legt Hansen uit. “Het dunne, plasticfolie waarin komkommers vaak worden verpakt, kan bijvoorbeeld hun houdbaarheid tot bijna twee weken verlengen. Onverpakte komkommers kun je slechts een paar dagen bewaren, wat vaak tot meer voedselverspilling leidt.”

Verschillende vertalingen van duurzaamheid
Of een verpakking uiteindelijk echt duurzaam is, is nog lastig te bepalen. “Dat hangt af van hoe je duurzaamheid bekijkt. Leg je de focus bijvoorbeeld op ‘minder voedselverspilling door heel lange houdbaarheid’, dan zijn glas en blik de beste opties”, legt Hansen uit.

“Maar leg je het accent op ‘minder CO2-uitstoot door transport’, dan zijn karton en plastic ideaal, omdat ze licht en compact zijn. En als ‘de mate van recyclebaarheid’ een belangrijke rol speelt, dan is plastic een minder goede keuze en zijn glas, blik, papier en karton veel betere. Dit komt bijvoorbeeld doordat er op dit moment goede infrastructuur is om deze materialen te recyclen, en dat het nu minder geldt voor plastic. Duurzaamheid laat zich dus op verschillende manieren vertalen.”

Oplossingen
Hoe dan ook, met het toenemende aantal kilo’s afval is het wel tijd voor actie. “Gelukkig wordt de verpakkingsindustrie steeds innovatiever”, geeft Hansen aan. “Veel grote en kleine bedrijven zijn bezig om samen met hun leveranciers plastic verpakkingen te ontwerpen die bijvoorbeeld minder materiaal gebruiken, van (meer) gerecycled materiaal worden gemaakt, of bijvoorbeeld van ‘versimpelde’ plastic materialen die makkelijker in de bestaande infrastructuur gerecycled kunnen worden.”

Urgentie binnen de voedsel verpakkingsbranche
Ook de overheid komt met maatregelen om de groei van de afvalberg tegen te gaan. In 2023 moeten producenten van verpakkingen gaan meebetalen aan het inzamelen van afval, het opruimen van zwerfafval, én aan het nemen van bewustwording maatregelen voor consumenten. “Middels een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) komt er een heffing op bijvoorbeeld eenpersoons voedselverpakkingen zoals hamburgerbakjes, drinkbekers, maar ook saladebakken”, vertelt Simone Schoutens, coördinator van de CIRCO Hub Noord-Holland bij Impact Hub Amsterdam.

Samenwerkingen in de recycleketen zijn essentieel
Om dat bakje van de thuisbezorgde hamburger uiteindelijk circulair te maken moet de hele keten samenwerken. Schoutens: “De burgerverkoper alleen kan het probleem niet oplossen; de gehele keten is nodig: van verpakkingsleverancier tot recyclebedrijf. Samenwerking is hier essentieel, als je in de ontwerpfase rekening houdt met de impact van het product op mens en milieu, maar aan het einde van de levenscyclus wordt het niet gerecycled, dan gaat er onnodige impact verloren.”

CIRCO Track
De CIRCO Hub Noord-Holland en Rabobank willen ondernemers uit de regio helpen om duurzame oplossingen te vinden. Het gaat hier om ondernemers die voedselverpakkingen produceren en/of recyclen en horecaondernemers die afhaal- en bezorgmaaltijden leveren. In samenwerking organiseren ze een driedaagse CIRCO Track ‘Circulair verpakken van afhaal- en bezorgmaaltijden’. Hierin kunnen ondernemers uit de keten de samenwerking opzoeken en tot nieuwe plannen komen voor circulaire voedselverpakkingen.

Tijdens deze Track ontdekken ondernemers samen met ketenpartners circulaire business kansen, waarbij ieder er één idee uitwerkt tot een concreet plan, dat op korte termijn te realiseren is. Deelnemers gaan aan de slag met vragen als ‘hoe vergroot je de recyclebaarheid van de verpakking?’, ‘hoe kun je het percentage gerecycled materiaal in een product verhogen?’ en ‘hoe kun je via de verpakking consumenten helpen om materialen beter te scheiden?’. Voor meer informatie en aanmelden kijk op www.circonl.nl/agenda/circulair-verpakken-van-afhaal-bezorgmaaltijden/

Op de foto: Eric Zwart en Simone Schoutens bij Foodlogica. Foodlogica is een van de bedrijven die al zorgt voor duurzamere thuisbezorgmaaltijden. Zij bezorgen gekoeld voedsel van lokale en duurzame merken met hun unieke 100% elektrische (bak)fietsen.