Vroeger was het heel normaal: wanneer iets georganiseerd moest worden, ging men met de pet rond. Iedereen droeg zijn steentje (of centje) bij en samen kwam je er wel. Tegenwoordig zijn de acties groter en de benodigde bedragen hoger, maar de betrokkenheid is minder. Het ondernemersfonds kan dit tij keren. Van en voor ondernemers en zonder free riders.

De kracht van het collectief is duidelijk: samen ben je sterker, ook financieel. Maar wat is samen anno 2022? We hebben het allemaal druk met ondernemen en onze eigen (financiële) uitdagingen. Aan de andere kant kun je door gezamenlijk dingen te organiseren jouw business en die van je collega-ondernemers een boost geven. Of je doet gezamenlijk iets voor de gemeenschap, wat weer past bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar dat moet dan wel even georganiseerd en vooral betaald worden. En iedereen moet meedoen. De oplossing voor deze kwesties? Het Ondernemersfonds.

Voor en door ondernemers

Het Lokaal Ondernemers Fonds in Hoorn (LOF) was het eerste ondernemersfonds in Westfriesland. Voorzitter Wiljan Loomans: ‘In de binnenstad worden voortdurend acties georganiseerd, zoals de sinterklaasintocht en de markten. De organisatie moest daarvoor steeds met de pet rond. Altijd waren het dezelfde mensen die bijdroegen. Tegelijkertijd trok de overheid zich terug. Steeds meer voorzieningen, zoals het onderhoud en de beveiliging van de bedrijventerreinen, moesten ondernemers zelf betalen. Er moest een gezamenlijke pot komen van waaruit we dit soort dingen konden betalen. Dus kwam de reclamebelasting. Iedere ondernemer ging betalen naarmate hij meer reclame maakte op en rond zijn pand. Zo waren er geen free riders en was het echt een initiatief voor en door ondernemers.’

Van feestverlichting tot parkmanagement

‘De reclamebelasting was en is een effectieve manier om het fonds te laten groeien. We maken zo ook onderscheid tussen de gebieden, zodat het geld wordt besteed op het eigen terrein. Momenteel zijn de HOC, OSH, Korenbloem en OSH onderdeel van het LOF. De Korenbloem gebruikt het geld voor promotie en decoratie, terwijl de OSH evenementen en onder andere feestverlichting financiert. De organisatie dient een verzoek in bij de ondernemersvereniging en die doet de aanvraag bij het LOF. In het begin was er weerstand tegen de reclamebelasting. Deze werkwijze was echter noodzakelijk om dingen te kunnen organiseren. En voor Parkmanagement geldt bijvoorbeeld dat dit heeft geleid tot veiligere bedrijventerreinen en daardoor lagere verzekeringspremies voor de ondernemers.’

Gezamenlijke lasten samen dragen

Een ander, heel succesvol fonds is Stichting Ondernemersfonds Enkhuizen (SOE). Voorzitter Herman Hoekstra: “De overheid is gaan minimaliseren op publiekelijke inzet. Ondernemers en ondernemersverenigingen moesten nu zelf gemeenschapsgerichte zaken oppakken. Ze waren daarbij overgeleverd aan weldoeners, maar ook profiteurs. Daarom hebben we gekozen voor een constructie waarbij het fonds gevuld wordt vanuit een opslag op de OZB. Zo kunnen we gezamenlijke lasten samen dragen. Er gebeuren nu dingen die eerst niet rondkwamen. We zijn zelfs zo ver dat we projecten structureel kunnen financieren. Voor de oprichting van SOE hebben we ondersteuning gehad van Stichting CLOK (Centrum voor Lokale Ondernemers Kringen). Zij hebben veel ervaring met het opzetten en organiseren van o.a. ondernemersfondsen. Ze adviseren gemeenten door het hele land over de kansen voor de regionale en lokale economie. Het zou mooi zijn als zo meer gemeenten een eigen ondernemersfonds kunnen realiseren.”

Samenwerking met gemeente “Het ondernemersfonds heeft de afgelopen jaren uiteenlopende dingen mogelijk gemaakt. Van de feestverlichting in de binnenstad tot collectieve beveiliging voor alle bedrijven op de bedrijventerreinen, maar we zijn ook bezig met de regionale energietransitie. We zien een verandering in de houding van de gemeente. Waar ondernemers eerst tegen dichte deuren aanliepen, wil de gemeente nu voor bepaalde initiatieven met ons samenwerken. Denk aan de city marketing voor Enkhuizen. Als onderdeel van het fonds investeert iedereen zo in zijn eigen toekomst.”

Ondernemersfonds als aanjager

Medemblik heeft de Stichting Ondernemersfonds Medemblik (SOM), dat ook werkt met een OZB-opslag. Voorzitter Ramon Stoffer: ‘Vaak stranden initiatieven door een gebrek aan financiële zekerheid, doordat te weinig mensen meebetalen. Met een fonds kun je initiatieven bekostigen, waarvoor je anders het geld niet bij elkaar zou krijgen. Sterker nog: je ziet zelfs dat mensen die eerst niet willen betalen, alsnog aanhaken, als door het ondernemersfonds zaken gewaarborgd worden. Het fonds is zo een aanjager om dingen voor elkaar te kunnen krijgen.

Alle ondernemers WBG-lid

‘In ons meerjarenplan is een hogere opslag op de OZB meegenomen, waardoor we ook structurele uitgaven kunnen doen. Zo betaalt de SOM komend jaar het WBG-lidmaatschap voor ondernemers in Medemblik die lid zijn van een ondernemersvereniging. Samen creëren we zo een goed ondernemersklimaat binnen Medemblik. Andere initiatieven die mede mogelijk gemaakt zijn door de SOM zijn de Ondernemersdebatten, glasvezel op Bedrijventerrein Overspoor, maar ook de verduurzaming van de bedrijventerreinen in de gemeente. De ondernemersfondsen zijn goed voor de lokale samenleving en economie, maar er zijn nog veel kansen voor samenwerkingen binnen de regio.’

Ambities voor de regio WBG-voorzitter Hans-Peter Baars is trots op de fondsen in de regio, maar ook hij ziet nog volop kansen. “De WBG wil graag ondernemers en bestuurders in de overige gemeenten Koggenland, Stede Broec, Drechterland en Opmeer inspireren tot het opzetten van een eigen fonds. Op 8 december houden we hierover een informatiebijeenkomst. En in de toekomst hopelijk een Westfries breed ondernemersfonds voor onze collectieve ambities.