REGIO – De regio West-Friesland heeft geen aanbod van hbo- of universitaire opleidingen. Studenten uit deze regio moeten meestal lang reizen om een dergelijke opleiding te kunnen volgen en klagen over een gebrek aan passende stageplaatsen in de regio. Tijd voor actie.

Het Pact van Westfriesland is een samenwerkingsverband van de West-Friese gemeenten Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer en Stede Broec. Doel: via regionale samenwerking de regio versterken op het gebied van wonen, werken, bereikbaarheid, onderwijs en vrije tijd. Binnen vijf jaar wil West-Friesland tot de top 10 van de meest aantrekkelijke regio’s van het land behoren. De ambitie wordt gezamenlijk gedragen en wordt concreet gemaakt in verschillende projecten, waarin ook de provincie een rol speelt. Belangrijk is een nulmeting: waar staat de regio nu, wat zijn de sterke en zwakke punten en hoe kunnen kansen zo goed mogelijk benut  worden? Uit een onderzoek dat i&o research in opdracht van de West-Friese gemeenten uitvoerde in juli 2013, blijkt dat de aantrekkelijkheid van een regio is gestoeld op vijf punten, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: wonen, werken, onderwijs volgen, ondernemen en bezoeken.

Zorgenkindje
Met name dat derde punt -onderwijs volgen- is een ‘uitdaging’, zoals Samir Bashara het noemt. Bashara is wethouder te Hoorn met onder meer onderwijs in zijn portefeuille. ‘Boven het mbo hebben we geen aanbod in de regio. De regio kent meer uitstroom van leerlingen naar andere mbo’s, dan instroom naar onze mbo’s. Dat is niet rampzalig, maar zegt wel iets over de kansen op vervolgstudies. Daar staat tegenover dat we met het Horizon en Clusius wel beschikken over twee mbo-instellingen die het bijzonder goed doen. Het Horizon College heeft als enige in de omtrek alle vijf opleidingsrichtingen van de Horizon Groep en het Clusius College is echt state of the art, een betere agri-gerelateerde mbo-opleiding is er haast niet. Dus de basis is goed. Maar in het kader van de ambities, zoals omschreven in het Pact van Westfriesland, willen we toch meer.’ Bashara denkt daarbij op termijn aan een volwaardige hbo-instelling en gezien de aard van de regio zou dat een agrarische gerelateerde hogeschool moeten zijn.

Agritech Campus
‘Maar je moet bij het begin beginnen en voortborduren wat we wel hebben’, vat Bashara de realiteit en haalbaarheid van de ambitie samen. Agri is het kansgebied, want het is een kennisintensieve sector die zich sterk ontwikkelt en tegelijkertijd is er een vraag naar kennis. Seed Valley heeft meer vraag naar hoger opgeleide mensen dan dat er zijn. De Agritech Campus zet een samenwerking op met de bedrijven binnen Seed Valley en er wordt bovendien een verbinding gezocht met de Universiteit van Wageningen. Met de ambities en kennisvraag in het achterhoofd is Wageningen een logische partner. ‘Tegelijkertijd zijn we in de regio bezig met het oprichten van een Agritech Campus die zich zowel als kenniscentrum als opleidingsinstituut moet gaan ontwikkelen, verbonden met het Clusius College. Zeer recentelijk hebben we besloten om 50.000 euro uit de Kansenkaart 2.0 beschikbaar te stellen als cofinanciering van Greenport, onder leiding van projectleider Rian van Dam (oudwethouder van Alkmaar en Enkhuizen).’ Met behulp van het budget wordt het voor Agritech Campus onder meer mogelijk om met het Clusius College een doorgaande leerlijn vmbo-mbo-hbo op te zetten, masterclasses te organiseren en de Agritech Campus fysiek te verankeren. ‘Een eerste stap om in de regio en in samenwerking met bedrijven te bouwen aan een ontwikkeling die steeds verder moet gaan. Met Hogeschool InHolland is daarnaast in het verleden wel eens gesproken, bijvoorbeeld over het aanbieden van een vak als techniek op hbo-niveau. Vooralsnog is InHolland niet geïnteresseerd in een vestiging in de regio, maar je kunt hbo-onderwijs natuurlijk ook op andere manieren genereren, bijvoorbeeld door een vervolgopleiding te koppelen aan een bestaande mbo-instelling.’

Meer dan onderwijs
Belangrijk om in het oog te houden is dat het niet alleen om onderwijs gaat. De spin-off van hoger onderwijs voor de regio is veelzijdig. Bashara: ‘Het stimuleert de agrarische sector omdat we kennis genereren die de sector weer versterkt en daardoor een heel direct gevolg heeft voor de economische status. De aanwezigheid van een hbo heeft invloed op de bevolkingsopbouw. Momenteel worden hbo-alumni moeilijk vastgehouden. Wie studeert aan hbo of universiteit krijgt soms te maken met lange reistijden. Ze vertrekken en keren vaak niet meer terug, want geschikt werk is hier vaak niet. Toch is er wel loyaliteit: West-Friezen wonen graag in de eigen regio. Dat impliceert dat als je het werk hier aan kunt bieden, deze mensen en daarmee de kennis naar de regio terugkeren.’ En het is een sneeuwbaleffect: door verbetering van de economische status groeit het aantal banen en daarmee de mogelijkheden voor het aanbod van allerlei voorzieningen. Zoals gezegd hangen de ambities van het Pact van Westfriesland nauw met elkaar samen. Daarom is een goed aanbod van onderwijs ook een speerpunt voor het Pact. ‘En landelijk gezien doen studentenregio’s het gewoon goed’, besluit Samir Bashara.